Пу чуртаста тадар таа тiлi пiр ле орында турбинча, толынча наа сӧстерге паза сағыстарға. Амды паза пiр НАА сӧс! Ол сӧс пiр дее сӧстiкте чоғыл, оңнағларын даа сағам кiзiлер пiлбинчелер, че ол сӧстiң уғаа толдыра паза пу чуртасха килiстiре таңмазы пар. Хайдағ ба? Че… чоохтап пастабызим.
Кӧзiдмге алза, мин чоохтанчам: ахча полған полза, хакас университедiн тӧстеп аларчыхпын.
Хыйғам полған полза, нинҷе-нинҷе кибелiстiг роман хаҷанох пас саларчыхпын.
Паза пiр кӧзiдiм: пастых полған ползам, чонға матап арах иде полыс пирерчiкпiн.
Пу аффикс – чыхпын-чiкпiн – уғаа тузалығ паза кӧзiдiмнiг нименi таныхтапча: идерчiкпiн, че… ноо-да сылтағнаң кирек килiспин не парча. Хайдағ даа кiзее чыхпынан парарға ( :) ) килiзедiр! Анзында… “…чыхпын”, тiгзiнде “…чiкпiн”.
Амды за, “чыхпын” теен олаңай ла идiлiс хозымы ӧӧн позы ТОЛДЫРА таңмазын алынып алды тирге кирек!
Наа сӧснең тузаланарға чарир парчан сӧс палғалыстарында! Кӧзiдiмнер:
- Чыхпынаков полба! – артых чоохтанып, итпес нименi идем тiбе теенi.
- Чыхпыланма – артыхти идем тiп пулбыранма;
- Чыхпын – тiлге пызаачы, сынында итчең нименi хаҷан даа итпес;
Нимезе, сағам чидер. Наа сӧс пар. Че… кӧп чыхпыланмаңар, айа! Хазых полыңар!
