Ӱзiнҷi кизек

0
1007

Ӧӧн сурығның узарадылғаны

Iзе, тӱктенерге, сӧс поохтадып,
Кем дее полар! Кем дее пiлер кибеллеп, (170)
Уум-аам аразында хырт ямбты-даа изерлеп,

Чазап, сӱрерге жанр полталарынҷа –
Пiрее сӧс вуз-тығ ползын киизiне сулғап:
Анда профессор Карпов пiске чоохтир

Хайди глагол, тiллернiң чоохтағларында,
Сӧстер хаталызын пиктеп, иң соон тудар, –
Кибелiсчее – тузаланҷаа анда!

Пiстi, тiзең, роман iстегҷiлерiн
Пасха ухаанҷылзар – Бахтинзер чӱгӱртче,
Аннаң артых, парчазы толдыразынаң (180)

Чӱрексiс-миистiгнi паза соң оңнабаам,
Паза чапсығына тоғазығ оң полбаан! –
Роман iстi аймахти матырларын

Гомер салған пурунғы нымахтарынаң
Тиңнеп, синеп сағамғы ызыхтарынаң –
Роман хыйғызын эпостаң пасхалап,

Хыйға таңмалығ, сағыстығ ил тоғыс
Пу наазында мағаа учурабаан!
Мин дее, чiзе, хоңалтых тiлбiреезiмге

Киречiли сомнап салим кинденi (190)
(Мына пастағы, тирбiс, «медиа» хостозы,
Романның адынаң сурлана килген хоозы!):

bahtin

Илбек Бахтиннiң чазыт сахлаттарын,
Изерiс изiн кимiрiп тайнаанынға
Наука улустарынаң iзестiг чолабит! –

Ил сағыстығ, чуға тыннығ хуттарын
Хайзы ухаанҷыл хам кӧре таппас,
Мында, тiзең, Сибдейек кинде хабынып,

Ирткен чылларның тадиина сулғана,
Сӧстең сӧске илбектiг хылых алынып, (200)
Хаҷан-да, чиитте, талбыраан чӱрее! –

Тадарларның пу чарыхха тӧреенiн
Киречiлир кирек таңмалығ ил чайаачы,
Роман хостозын тигiрзер улап!

Бахтин, тiзең, иптеп пирген кӱр кӧӧзiн –
Ил чооғыңны кибелiсти саларзың, тiп,
Чир ооғастарның харах оозы оохсын:

Хайдағ харапасхаҷыл… медиа-роман
Кибелiсти тiк салған Сибдей соолған!
Нымах iстiнең айылғанос Алып! (210) –

Мискебiн тiп, аданып, орыс чооғынаң
«Машина кузовына» алтамнарнаң хаалапчам,
Харбахтанып Бахтиннiң пӧзiк пазына:

Романның жанр хойии ил хазанында
Хазыр хайығнаң пызар аймах полталар,
Че чоохтирбын… сюжет чох полар, чох! –

Хат алығын толдырып беллетристикаа
Пiр салым даа салбаспын – андағ оох
Чоох-чаахтарнаң айғасчатхай «блондинкалар», –

Хыныс романнарын киптепчеткен улус, (210)
Сорах пiзiн китеен тӱмен аймағына
Чарба осхас ӱгрелiг полар тадиинаң!

Мағаа, тiзең, тӱскен пасха ӱлӱс!.. —
Хакастарға сылтана, чонның адынаң
Таңма сабарға Тигiр чоллахтарында:

Гагарин одыр салған ызыхти хостоны
Санға ала, ХанТигiр наа пiлiнiзiн
Чарлабызарға … библиядаң азырып,

Ӱгредiг – наа! Хылыныс – наа! Киртiнiс – наа!
Пурунғылар хыйығ хыйғазын сӱӱп, (220)
Пiр хобылға – романға сӧснең ӱӱп!

Мында мағаа хам-Ванга харах чох
Пирче ӱлгӱ, хуйағ артча, ил кӱс,
Ил сағыстығ артығын таллапча –

Пасти олох… кӧстерi чох Гомернең,
Сӱрiп ызых аттарның Ээннiг Аазын,
Хостааны соонына суни пире Баиннi:

Солбан чылтыстың хойнында хыныс
Тӧреенiнiнең чарлап парчан Чайаанға!..
«Илбек Ил Тигiрҷi – Великий Тенгрианин» – (230)

Сибдей салча паза пiр соң «умағын» –
Пастап салған пос блогын интернетте!
(Сағам анда ол… чалғызаан кӱлееттiг)

Тадарның азыр холынаң сығыра
Компьютер миизiне ойласчахан тапсағ-
Тапсастарның аймағын кӱре-хазып,

Адап, салар тузы читтi роман тiл-аазын, –
Сағбазы чазыдын саннаң санап пастирбыс:
Кибел тiннiң тын пазызы – ил ямб –

Пурнап ол чорыхты иң ӧӧнiне санирбыс! (240)
Анаң за: ӱс чоллағ строка ойғалыстары –
Пурунғы Дантенең кӧглес чайхалыстары;

Тӱгдӱр састығ хара сӱрӱннiг орыс
Санға кiрче! Сылтағли Пушкин адын
Онегиннең хости ӧңнендiрчебiс;

Баин-ӱгретчiмнi адирбын хайди даа!
Хазах табан тадардаң – пiр тандем –
Пiр хоостығ приницптi илбекти пӱдiрче,

Оларның iкi пизi чаҷын-ручкалығ:
Аннаң артых ил тирiглер кӧрбеен, (250)
Аннаң пасха Хан Тигiр читiрбеен.

Мағаа за тимiр миистернең айғазып,
Ӱлӱс тӱскен компьютер поза паан
Тiнiн тударға азып жанр наа:

Кибел чолларына путхап исчең-кӧрҷеен
Роман чазарға «медиаа» кӧсти!
Кӱлӱк Бахтин ах сағызын кӧргли

Сынға салчам романның танығларын:
Кӱндег пiчии ползын (алай – эпистолярий),
Арса кибелiс хобылы – сонет, (260)

Газель бе таххалузынаң хада,
Хынза тахпах, хазах частушкаа сабыхсып,
Ыр-сарыннар ӱнненiзер сах позынаң –

Чатханнаң ма за, хомыспынаң паарсазып.
Алай ба алып чорыхтарын сиип,
Усхундырып парчан пурунғыларны

Хан Тигiр чылтыстарыннаң хада
Умах саларбыс хайыбысты кӱӱледiп –
Ол даа оңдай хуйахтанғаны пар!

Кирек полза, хат айығын иптеп, (270)
Хыныс чозағы чодаларын хоостап,
Ырых ызиин – «махорказы хатиин» –

Чыс хабына, саларбыс наа ойнас:
Сибдей мында пiрдеенең туртухпас!
Пар позы тiрiг хайынызын хаап,

Салар роман ызых сӧстернең чаап!
Пiрееде Навои кiрче уйғаа –
Хырлары пис салаалығ (пис поэма!)

Ызых хылҷии тын-паарыма сыхча:
Ортын Ӏскерi кибiрi оңдайын (280)
Тадарларға, арса, артчаң хоғдайын! –

Пис алыптығ нымаа чох полза – оох,
Чох-чоос синнiг пол парчадар ил пайы,
Хал ямбтың даа туда чӧрзе тiн тайиин!

Япон чоннарның танказын хахтап,
Тадардинең салҷаң ма, таң, хатап?.. –
Аймах сырлар сурлан тура мольбертте

Чӱреем толча ил парыстығ иретке:
Компьютер хоостағлары, йуу, илееде!
Сомналған стих, тiрiг строка толғалызы, (290)

Ӱннендiглiг кибелiстер пулғалызы,
Кӧрҷеен сани алза – ам… видеопоэзия –
Наа кибiрлiг ойғалыстар киптелiзi,

Харах сомнары суурылған изерiс
Кӧрҷее-исчеенiң-хығырҷаан толғап…
Пысчаа полар пу… медиа-роман !!!

Сағаа за, хығырығҷы, аны сызырҷаа –
Оңнап алҷаа чiг мииске артылча,
Пiлҷее: тадар табан тiп аны толдырған!

Хан Тигiр ойығы парчанын сундырған! (300)

НАНДЫРЫҒ ПАС ПИРӀҢЕР

Ӱндезииңерні пас пиріңер!
Адыңар мында пас пиріңер

  

доступен плагин ATs Privacy Policy ©